اخلاق روزه / امام موسی صدر
سلام . ماه رمضانتان مبارک ! روزه های گنجشکی و کله گنجشکی‌تون هم قبول !
دروغ چرا این هفته فرصت نشد که پای معرفی کتاب بشینم . الان هم که دارم می نویسم ؛ خونِ آقای مدیر اجرایی رفته تو شیشه ، از بس که دیر شده !
نیازی به معرفی امام موسی صدر نیست ، چرا که اولاً در حد توانم نیست ثانیاً وقت تنگ است ثالثاً دوستان جیمی هفته پیش به نحو احسن این کار را انجام داده اند . و اما کتاب « اخلاق روزه » ترجمه دو مقاله و دو سخنرانی از امام موسی صدر است و به موضوعاتی چون نفس روزه ، شب قدر و امام علی (ع) ، اخلاق پیروزی ، زکات فطر و پس از عید پرداخته است .
در ذیل ، قسمت هایی از پیام امام موسی صدر در آستانه ماه مبارک رمضان در تاریخ 29 مهر 1350 آمده است . امیدوارم که شما ، خود زیبایی و شیوایی گفتار و انسجام فکری ایشان را در این متن بیابید . در پایان هم از همگی عذرخواهم و امیدوارم دعای خیرتان را از من دریغ نکنید:
بیمِ آن می‌رود که ماهِ رمضان به عادتِ بی‌روحی تبدیل شود که شعایرِ آن تنها عادتها و رسومی سرگرم کننده باشد و از همه معانی اصلی و روح حقیقیِ خود تهی گردد . با یک نگاهِ گذرا در می‌یابیم که این مصیبت ، یعنی مصیبتی که روزه و رمضان به آن مبتلا شده اند . مصیبتی است که بر همه عبادات و مناسک دینی سایه افکنده است . این بیماری به عبادات و مراسم دیگر هم سرایت کرده و به اماکن مقدّس ، شعایرِ دینی و همه رهنمودهای آسمانی حمله ور شده است . در لبنان درد و اندوه مضاعف است ؛ دردِ دین و تعالیم دینی است . این فاجعه پس از آن رخ داد که به آموزه‌های آسمانی قالبهای زمینیِ محدود و معین داده شد ، همه چیز کمّی شد و برای آن اندازه‌گیری و درجه‌بندی وضع گردید . ببینید آیا کاراییِ دین و تأثیرِ تعالیمِ آن را در زندگیِ خود از دست نداده‌ایم ؟ آیا نقش راهبردی آن در هدایتِ انسان به پایان نرسیده است و به پاره ای آیینها ، یادگارها و سرگرمی‌ها تبدیل نشده است ؟ شاید گمان می‌رود اساساً دین متعلّق به روزگاری است که مشکلات و محنت‌های گوناگون سراسرِ زندگیِ انسان را فرا گرفته بود و آموزه‌های دینی نقش تقویت روحی و روحیه دادن و تسلی بخشیدن به چنان انسانی را داشت و امروز که بشر بر بسیاری از مشکلات چیره شده است ، نقش دین و رهنمودهای آن باید کمرنگ شود .
***
ای دین‌باوران ، آیا در روزه ما آثارِ روزه و در نمازمان عروج و پرواز به ملکوت آسمانها را می‌توان یافت ؟ آیا در فطر و قربان جوهر و معانی این اعیاد را می‌بینید ؟ آیا همه ما به شعایرِ دینی عمل می کنیم و از اماکن مقدّسه تأثیر می‌پذیریم ؟ و آیا گستره معنایی را که در مسجدالاقصی و کلیسای قیامت برای امتِ ما به ودیعه نهاده شده ، پیش از آنکه با اشغال این دو فضای مقدّس ضربه بخوریم و حسرت و خسارتِ آنها را بچشیم ، درک کرده بودیم ؟
***
ای خداباوران ، اگر ما در همه ساحتهای وجودی و ابعاد حیات خویش ، در خانه و بازار ، محل کار و عبادت و در همه عرصه‌ها اندیشه دینی و تعالیم آن را تجربه کنیم ، اگر حصار زندان را ببینیم و دین‌مان را که در معابد زندانی شده است ، آزاد کنیم و اجازه دهیم دین به همه قلمروهای زندگی ما وارد شود و بایدها و نبایدها را تحقق بخشد و تأثیر بگذارد و جهت دهد ، اگر به دین فرصتِ حضور و ظهور دهیم و اگر آن را محدود و کمرنگ نگردانیم و در عزلت و انزوا زندانی نکنیم ، در آن صورت آثار و برکات این ثروت عظیم را در زندگانی و در ساختن تمدن خویش خواهیم یافت.
منتشر شده در هفته نامه جیم به تاریخ ۱۵/۶/۸۷
حبیب