نیایش / دکتر علی شریعتی
زیباترین روح پرستنده
«خدایا؛ عقیده‌ام را از دست عقده‌ام، مصون دار»
لابد این جمله را بارها شنیده‌اید؛ جمله‌ای که احتمالا باید گوینده آن را بشناسید. آنان که سری در کتاب دارند و یا دستی در قلم، محال است «علی شریعتی» را نشناسند. لااقل قلم سحرانگیزش را در آفرینش «کویر» ستایش می‌کنند و روح دردمند و جستجوگرش را لابه‌لای «فاطمه، فاطمه است»، «علی»، «حسین وارث آدم» و... یافته‌اند.
به هر روی شریعتی از آن نویسنده‌های مسئله‌دار زمان خودش بوده و پُر بی‌راه نیست اگر بگوییم از آن نویسنده‌های مسئله‌دار معاصر است؛ نویسنده‌ای که اگرچه خودش فارغ از مرید و معاند، دست به قلم زده و از دغدغه‌هایش گفته. اما افراط و تفریط‌های بعد او نیز فراوان است که هیچ‌یک از آن‌ها راه حقیقت را نپیموده است. افراطی که دوستان شریعتی را به سوی مطلق‌اندیشی برده و دشمنانش را به سوی بی‌انصافی! و کم بوده‌اند کسانی که در این میان جانب انصاف را رعایت کرده‌اند و بر اندیشه‌های مخالف خود نیز ارج نهاده باشند؛ بدون آن‌که شریعتی‌زده شوند و اشتباهات را نادیده انگارند.
اما این‌جا نه مجال پرداختن به ناگفته‌های پیرامون شریعتی است و نه سر بریدن به تیغ به اصطلاح نقد! لیکن بی‌راه نیست اگر اعتراف کنیم بسیاری از مخالفان لجوج و سرسخت شریعتی و آثار او کسانی هستند که حتی یک اثر از او را نخوانده‌اند و تنها به شنیده‌ها بسنده کرده‌اند!
**و اما «نیایش» مجموعه‌ای است از چهار دفتر؛ دفتر اول ترجمه نیایشِ«الکسیس کارل» است که اول‌بار توسط مهندس احمدزاده ترجمه شد و بعدها در سال ۱۳۳۸ بنا به میل شخصی و نیازسنجی شریعتی در پاریس دوباره ترجمه شد.
در یادداشت همین ترجمه است که شریعتی از علل نوشتن کتاب می‌گوید و عقیده‌اش را برای نیایش به قلم می‌آورد، خود کارل تنها از چشم یک متفکر مسیحی به مسئله دعا پرداخته آن‌چنان که در مسیحیت وجود دارد، اما شریعتی معتقد است: «نکته‌ای که در ضمن مطالعه متون و ادعیه اسلام و مسیحیت به آن برمی‌خوریم، امتیازی است که دعای اسلام بر مسیحیت دارد و آن این است که دعا در اسلام صرف نظر از جنبه عرفانی، دارای جنبه اجتماعی و حتی سیاسی نیز می‌باشد، به خصوص در متون دعاهای تشیع»
شریعتی دعا را پناهی برای ایده‌های اجتماعی می‌داند تا خواست‌ها و آرمان‌های اجتماعی بشر از گزند بحران‌های سیاسی و نابسامانی‌های اجتماع مصون بماند.
و اما دفتر دوم با عنوان «مکتب سجاد؛ آگاهی، عشق، نیاز، جهاد و نیایش» به قلم خود شریعتی است که در آن به فلسفه نیایش پرداخته است. دفتر سوم هم متن اصلی نیایش است؛ نیایش‌هایی از شریعتی که کم و بیش شنیده‌اید.
و آخرین دفتر که با نام «زیباترین روح پرستنده» به تحلیل و صحبت پیرامون نیایش‌های امام سجاد(ع) می‌پردازد.
«نیایش» از آن کتاب‌هایی است که عارف مبارزه‌جویی را ترسیم می‌کند که می‌داند: کنجِ عزلت و بی‌هدف دست به دعا بردن، نه آن است که اسلام می‌طلبد و نه شایسته مسلمانی است.
نیایش آن‌گونه است که در سخنان علی(ع)ـ این روح پرستنده و تسلیم و مبارز ـ می‌توان دید:
«خدایا! مگذار که دینم در پس وجهه دینی‌ام دفن شود
مگذار که آن‌چه را حق می‌دانم به خاطر آن‌که بد می‌دانند کتمان کنم.
خدایا! مرا هم‌واره آگاه و هشیار دار تا پیش از شناختنِ درستِ کاملِ کسی یا فکری-مثبت یا منفی- قضاوت نکنم.
خدایا! «شهرت»، «منی» را که می‌خواهم باشم؛ قربانی«منی» که می‌خواهند باشم، نکند.»
مشخصات کتاب:
عنوان: نیایش
نویسنده: دکتر علی شریعتی
ناشر: سپیده‌باوران
تعداد صفحه: ۱۹۶
قیمت: ۶۰۰۰تومان
قطع: رقعی
این کتاب را می‌توان از فروشگاه کتاب آفتاب واقع در: مشهد، چهارراه شهدا، روبه‌روی شیرازی۱۴، پاساژ رحیم‌پور، انتهای پاساژ (با شماره تماس ۰۵۱۱.۲۲۲۲۲۰۴) تهیه نمود.
اشرفی نسب